Trong một nghiên cứu năm 2023 được công bố trên Biên niên sử về Y học Cấp cứu, các nhà nghiên cứu Châu Âu đã cung cấp thông tin ChatGPT cho hệ thống AI trên 30 bệnh nhân cấp cứu. Thông tin chi tiết bao gồm ghi chú của bác sĩ về các triệu chứng của bệnh nhân, khám thực thể và kết quả xét nghiệm. ChatGPT đã đưa ra chẩn đoán chính xác ở 97% bệnh nhân so với 87% của bác sĩ.
JAMA Cardiology đã báo cáo vào năm 2021 rằng một AI được đào tạo trên gần một triệu ECG đã thực hiện tương đương hoặc vượt quá các chẩn đoán lâm sàng của bác sĩ tim mạch và phân tích ECG tự động của hệ thống MUSE (GE Healthcare) cho hầu hết các lớp chẩn đoán.
Mô hình AI tập trung vào y tế của Google (Med-PaLM2) đạt điểm trên 85% khi trả lời các câu hỏi của Kỳ thi cấp giấy phép y tế của Hoa Kỳ. Đó là trình độ bác sĩ “chuyên gia” và vượt xa ngưỡng chính xác cần thiết để vượt qua kỳ thi thực tế.
Một công cụ AI mới sử dụng bài kiểm tra gõ ngón tay trực tuyến đã vượt trội hơn các bác sĩ chăm sóc chính khi đánh giá mức độ nghiêm trọng của bệnh Parkinson.
JAMA Ophthalmology đã báo cáo vào năm 2024 rằng một chatbot vượt trội hơn các chuyên gia về bệnh tăng nhãn áp và phù hợp với các chuyên gia về võng mạc về độ chính xác trong chẩn đoán và điều trị.
Trong vài năm gần đây, các nghiên cứu về AI và Bác sĩ đã phát triển nhanh chóng và hãy đoán xem ai là người chiến thắng?
65% bác sĩ quan tâm
AI sẽ là một công cụ cho các bác sĩ và cải thiện việc chăm sóc bệnh nhân.
Các bác sĩ phải mất nhiều năm và rất nhiều tiền để trở nên thực sự giỏi trong lĩnh vực họ làm. Các bác sĩ cảm thấy thế nào về một cỗ máy có thể đột nhiên thực hiện công việc tốt hơn và nhanh hơn mình?
Medscape 2023 đã khảo sát 1043 bác sĩ Hoa Kỳ về quan điểm của họ về AI. Kết quả cho thấy 65% lo ngại về việc AI đưa ra quyết định chẩn đoán và điều trị, nhưng có đến 56% rất hào hứng với việc sử dụng nó như một công cụ bổ trợ. Các bác sĩ tim mạch, bác sĩ gây mê và bác sĩ X quang nhiệt tình nhất với AI, trong khi bác sĩ gia đình và bác sĩ nhi khoa lại ít nhiệt tình nhất.
“Sự hiểu biết cực kỳ kém“
Ông nói: “Các bác sĩ nói chung vẫn còn có sự hiểu biết cực kỳ kém về AI. “Thật đáng kinh ngạc vì đây là những người thông minh, có học vấn cao. Nhưng họ có xu hướng đưa ra kết luận dựa trên những gì họ quen thuộc và hầu hết kinh nghiệm của bác sĩ với máy tính đều liên quan đến EHR [hồ sơ sức khỏe điện tử] và các thủ tục hành chính. Đó là lý do họ đang bị kiệt sức.”
Giảm bớt gánh nặng
MD, PhD Anthony Philippakis, đã rời bỏ hành nghề tim mạch vào năm 2015 để trở thành giám đốc dữ liệu tại Viện Broad của MIT và Harvard. Ở đó, ông đã giúp phát triển một phương pháp dựa trên AI để xác định những bệnh nhân có nguy cơ rung nhĩ. Hiện tại, ông ấy là đối tác của Google Ventures với mục tiêu thu hẹp khoảng cách giữa khoa học dữ liệu và y học.
Thật vậy, ranh giới giữa sự ủng hộ của bác sĩ đối với AI và sự nghi ngờ hoặc hoài nghi của bác sĩ đối với AI chỉ có vậy. Trong cuộc khảo sát của chúng tôi, hơn 3/4 bác sĩ cho biết họ sẽ cân nhắc sử dụng AI cho các công việc hành chính văn phòng, lên lịch, EHR, nghiên cứu tình trạng y tế và thậm chí tóm tắt hồ sơ bệnh nhân trước khi đến khám. Nhưng ít người ủng hộ việc nó đưa ra chẩn đoán và điều trị hơn. Điều này, mặc dù ước tính có khoảng 800.000 người Mỹ tử vong hoặc bị tàn tật vĩnh viễn mỗi năm do lỗi chẩn đoán.
AI có thể chẩn đoán được bệnh không?
John D. Nuschke, MD, là bác sĩ điều trị chính ở Allentown, Pennsylvania, trong 40 năm. Anh ấy là một bác sĩ đa khoa vui tính, bệnh nhân gọi anh ấy là Jack. Gần đây anh ấy đã bắt đầu sử dụng một người ghi chép y tế bằng AI tên là Freed. Với sự cho phép của bệnh nhân, nó sẽ lắng nghe cuộc thăm khám và tạo ra các ghi chú, giúp Nuschke tiết kiệm thời gian và giúp anh tập trung vào bệnh nhân. Anh ấy thích kiểu hỗ trợ đó, nhưng khi nói đến việc AI thay thế anh ấy, anh ấy lại tỏ ra nghi ngờ.
Nuschke cho biết ông cũng gặp một số trường hợp bệnh nhân nhận được chẩn đoán ung thư từ phòng xét nghiệm thông qua hệ thống cổng thông tin bệnh nhân tự động thay vì từ ông. “Đó là một loại AI và tôi thấy nó thật đáng lo ngại,” anh nói.
Sự đồng cảm từ robot
Tất cả các bác sĩ mà tôi đã nói chuyện đều hy vọng rằng bằng cách giải phóng họ khỏi gánh nặng công việc hành chính, họ sẽ có nhiều thời gian hơn cho bệnh nhân, hỗ trợ họ, chia sẻ tâm tư tình cảm với họ.
Nhưng giả sử AI cũng có thể làm được điều đó thì sao?
Trong một nghiên cứu năm 2023 được thực hiện tại Đại học California San Diego và được xuất bản trên JAMA Internal Medicine, ba chuyên gia chăm sóc sức khỏe được cấp phép đã so sánh phản hồi của ChatGPT và các bác sĩ với các câu hỏi về sức khỏe trong thực tiễn. Hội đồng đánh giá chất lượng câu trả lời của AI cao hơn gần 4 lần và đồng cảm hơn gần 10 lần so với câu trả lời của bác sĩ.
Một nghiên cứu tương tự năm 2024 trên tạp chí Nature cho thấy AI mô hình ngôn ngữ lớn của Google phù hợp hoặc vượt qua độ chính xác chẩn đoán của bác sĩ trong tất cả sáu chuyên ngành y tế được xem xét. Ngoài ra, nó còn vượt trội hơn các bác sĩ ở 24 trên 26 tiêu chí về chất lượng cuộc trò chuyện, bao gồm sự lịch sự, giải thích, trung thực cũng như thể hiện sự quan tâm và cam kết.
Ông nói thêm: “Ngay cả khi bạn không có AI trong không gian của mình hoặc không thích ý tưởng về nó, điều đó cũng không thành vấn đề”. “Nó đang đến. Nhưng nó cần phải được thực hiện đúng cách. Nếu AI được các bác sĩ lâm sàng triển khai cho các bác sĩ lâm sàng thì nó có tiềm năng rất lớn. Nhưng nếu nó được các doanh nhân triển khai vì lý do kinh doanh thì có lẽ là không.”
‘Những người sử dụng công cụ tốt nhất sẽ là người giỏi nhất’
Một nhánh y học bị ảnh hưởng nặng nề bởi AI là sức khỏe tâm thần. Vì bot là công cụ xử lý dữ liệu tự nhiên nên chúng ngày càng thành thạo trong việc phân tích nhiều manh mối tinh tế (cụm từ trong các bài đăng và tin nhắn trên mạng xã hội, sinh trắc học trên đồng hồ thông minh, video buổi trị liệu…) có thể chỉ ra chứng trầm cảm hoặc các rối loạn tâm lý khác. Trên thực tế, tính khả dụng của nó thông qua các ứng dụng điện thoại thông minh.
Đã đến lúc tái cơ cấu trường y
Aditya Jain đang học năm thứ ba tại Trường Y Harvard. Ở tuổi 24, anh ấy đang bước vào thế giới y học mới đầy dũng cảm này với sự phấn khích và lo lắng. Sự phấn khích vì anh ấy thấy AI đang cách mạng hóa hoạt động chăm sóc sức khỏe ở mọi cấp độ. Mặc dù các thế hệ bác sĩ và bệnh nhân hiện tại có thể phàn nàn về sự khởi phát của nó, nhưng ông tin rằng những người trẻ tuổi hơn sẽ cảm thấy thoải mái với “DocGPT”. Anh ấy rất vui mừng khi thế hệ bác sĩ của anh ấy sẽ là “người phiên dịch và quản lý quá trình chuyển đổi này” và xác định lại “ý nghĩa của việc trở thành bác sĩ”.
Thật vậy, Jain cho biết AI không phải là một phần trong chương trình giảng dạy năm thứ nhất hoặc năm thứ hai của anh. “Tôi nói chuyện với những sinh viên hơn tôi một tuổi, sắp tốt nghiệp, chuẩn bị đi nội trú và họ nói với tôi rằng họ ước mình hiểu rõ hơn về cách sử dụng những công nghệ này trong y học và trong thực hành của mình. Họ rất ngạc nhiên khi biết điều đó những người cùng tuổi với tôi vẫn chưa bắt đầu sử dụng ChatGPT. Chúng tôi cần nỗ lực nhiều hơn nữa trong lĩnh vực này, trong giới học thuật, trong các bác sĩ hành nghề, để tìm ra vai trò của chúng tôi trong một thế giới mà AI ngang bằng hoặc thậm chí vượt xa trí thông minh của con người. Và sau đó chúng ta cần cơ cấu lại nền giáo dục y tế để hoàn thành tốt hơn những mục tiêu này.”
Vậy bạn đã sẵn sàng để AI trở thành bác sĩ giỏi hơn bạn chưa?
“Đúng vậy,” Philippakis nói không chút do dự. “Khi tôi đang theo học khóa đào tạo y khoa, tôi liên tục phải đối mặt với thực tế rằng cá nhân tôi không đủ thông minh để ghi nhớ tất cả thông tin trong đầu có thể được sử dụng để đưa ra quyết định đúng đắn cho bệnh nhân. Bây giờ chúng tôi đã đạt được mục tiêu mà lượng thông tin quan trọng và hữu ích trong thực hành y học vượt xa những gì con người có thể biết. Cơ hội giúp các bác sĩ có AI khắc phục tình trạng đó là một điều tốt cho các bác sĩ. Tôi tin rằng tương lai của y học không thuộc về người thực hành AI mà thuộc về người thực hành được hỗ trợ bởi AI.”
Chin nói thêm. “Tôi đã hỏi ChatGPT hai câu hỏi. Câu hỏi đầu tiên là ‘Giải thích sự khác biệt giữa bệnh Alzheimer và chứng mất trí nhớ’ vì đó là quan niệm sai lầm phổ biến nhất trong lĩnh vực của tôi. Và nó đã mang lại cho tôi một câu trả lời khá hay — câu trả lời mà tôi sẽ sử dụng trong bài thuyết trình với một số điều chỉnh. Sau đó tôi hỏi nó, ‘Bạn có phải là bác sĩ giỏi hơn tôi không?’ Và nó trả lời: ‘Mục đích của tôi không phải là thay thế bạn, mục đích của tôi là hỗ trợ bạn và nâng cao khả năng của bạn.’
Nguồn: Are You Ready for AI to Be a Better Doctor Than You? (medscape.com)
